Genel Bilgiler

Gardenya, Rubiaceae (Kızılcık) familyasına ait, herdem yeşil (yapraklarını dökmeyen) çalı ya da küçük ağaç formunda bir bitkidir. Bilimsel adı Gardenia jasminoides’dir.
Yaprakları parlak koyu yeşil, çiçekleri genellikle beyaz ya da krem renginde, oldukça hoş ve yoğun bir kokuya sahiptir. 
Kökeni Güney Asya ve Pasifik bölgesidir; tropikal/ılıman iklimlerde doğal olarak yetişebilir. 

Morfolojik Özellikleri

• Yapraklar: Parlak, koyu yeşil, deri-benzeri dokuya sahip oval biçimli. 

• Çiçekler: Beyaz veya krem renginde büyük çiçekler; bazı varyetelerde iç kısım sarımsı olabilir. Yoğun ve tatlı bir aroma yayar. 

• Form ve boy: Çalı ya da küçük ağaç formlu olabilir; saksıda yetiştirildiğinde görece daha küçük kalır. Topruda uygun koşullarda birkaç metreye ulaşabilir. 

Yetiştirme ve Bakım Koşulları

Işık:

• Gardenya parlak ışık ister. Özellikle sabah güneşi alabilen, öğle saatlerinde direkt aşırı ışık ya da aşırı sıcak olmayan bir konum idealdir. 

• Direk öğle güneşi veya çok gölgede kalma durumları bitkinin çiçek açmasını zorlaştırabilir. 

Toprak & Sulama:

• Toprak: İyi drene olmuş, hafif asitli (pH yaklaşık 5-6) toprakları tercih eder. 

• Sulama: Toprak üst yüzeyi hafif kurumaya başladığında sulanmalı; aşırı su kök çürümesine yol açabilir. Kireçli su mümkünse kullanılmamalıdır. 

• Nem: Yüksek hava nemini sever; örneğin oda içindeyse çevresine hafif nem sağlayıcı önlemler alınabilir. %70-75 gibi nem oranı önerilmektedir. 

Sıcaklık & İklim:

• Ilıman iklimlerde dış mekânda yetişebilir; soğuk ve sert donlara karşı hassastır. İç mekânda saksı bitkisi olarak da uygundur. 

• Ani sıcaklık değişimlerinden, kuru ısıtıcı hava veya soğuk rüzgârlardan kaçınılmalıdır. 

Budama ve Gübreleme:

• Çiçekler solduğunda, çiçekin altında bölüm kesilerek çıkarılabilir — bu yeni çiçeklenmeyi teşvik eder. 

• Çiçeklenme döneminde uygun bir asitli çiçek bitkisi gübresi ile desteklenebilir. 

Kullanım Alanları

• İç mekânda dekoratif saksı bitkisi olarak, balkonda ya terasta bitki olarak tercih edilir.

• Eğer iklim uygunsa (don riski düşük, nem yeterli),dış mekânda bahçe çalı formu olarak da kullanılabilir.

• Hoş kokusu sayesinde ev ortamında görsel ve koku açısından keyifli bir seçenek sunar.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Düşük ışık, aşırı sıcak, kuru hava veya toprak pH’sının çok yüksek olması gibi koşullar çiçeklenmeyi azaltabilir veya yaprak dökülmesine, tomurcuk dökülmesine yol açabilir. 

• Aşırı sulama ve kötü drene olan topraklar kök çürümesine neden olabilir. 

• Kireçli su, suyun sert olması gibi durumlar toprağın pH’sini olumsuz etkileyerek besin alımını zorlaştırabilir.